چهره های ماندگار تاریخ حقوق-سرهنگ جلیل بزرگمهر

سرهنگ جلیل بزرگمهر، وکیل‌مدافع دکتر مصدق درگذشت

سرهنگ جلیل بزرگمهر، وکیل‌مدافع تسخیری دکتر محمد مصدق در دادگاه نظامی بعد از کودتای ۲۸ مرداد، در سن ۹۳ سالگی در تهران درگذشت.

این وکالت سبب شد که وی با گروه‌های فعال ملی آشنایی یابد و نیز ....

به نهضت ملی شدن نفت و شخص دکتر مصدق علا‌قه‌مند شود و برخلا‌ف انتظار حکومت وقت صمیمانه در دفاع از دکتر مصدق بکوشد.
همین دلبستگی به دکتر مصدق و نهضت ملی شدن صنعت نفت سبب شد که دیگر در ارتش جایگاهی نداشته باشد، ابتدا او را به مشاغل اداری گماردند و بعد از مدت کوتاهی بازنشسته کردند. دکتر مصدق در نامه‌ای به بزرگمهر در قدردانی از او نوشته بود:

«‌ شما وکیل تسخیری بودید، تسخیر نشدید و از اجرای اوامر مافوق، سر باز زدید. سخنی برخلا‌ف وجدان نگفتید و هرگونه مدارکی هم که مورد احتیاج اینجانب بود از نظر انجام وظیفه، برایم تهیه نمودید که نمی‌دانم چگونه تشکر کنم و این انجام وظیفه سبب شد که بعد از ختم محاکمه شما را از کار خارج کنند و یک عمر صحت عمل و درستکاری شما را ندیده بگیرند. به عقیده اینجانب، شما چیزی گم نکردید و چنانچه نام نیک خود را با ثروتی که بعضی از راه خیانت به مملکت به‌دست آورده‌اند مقایسه کنید، معلوم خواهد شد کدام گواراتر و وزین‌تر است. »

بزرگمهر در طول خدمت بازنشستگی خود تا لحظه مرگ که بیش از نیم‌قرن بود به پژوهش مسائل تاریخی و نوشتن خاطرات خود از محکمه فرمایشی دکتر مصدق و تحلیل‌هایی از نهضت ملی شدن صنعت نفت دست زد که امروز جزو مستندترین مدارک تاریخی آن دوران است. بعضی از آثار و کتاب‌هایی که از بزرگمهر انتشار یافته است از این قرارند: تقریرات مصدق در زندان، دکتر مصدق در محکمه نظامی، دکتر مصدق در دادگاه تجدیدنظر نظامی، دکتر مصدق و رسیدگی فرجامی در دیوان کشور، خاطرات جلیل بزرگمهر از دکتر مصدق، خاطرات سرهنگ جلیل بزرگمهر و ناگفته‌ها و کم‌گفته‌ها از دکتر مصدق و نهضت ملی ایران. <زندگینامه من> خاطرات سرهنگ جلیل بزرگمهر است. او در این خاطرات کوشیده است، گزارش محاکمات این دادگاه‌ها، علل و پیامدهای ناشی از آن را بازنماید. مشروح دادگاه‌های دکتر مصدق در لا‌به‌لا‌ی این خاطرات گنجانده شده است. دکتر مصدق، به گونه‌ای که وکیل‌مدافع او، سرهنگ جلیل بزرگمهر، در مقدمه دو جلد کتاب مصدق در دادگاه نظامی آورده، مردی بسیار محتاط و دوراندیش در سیاست بود، به ویژه ریزه کاری‌های حقوقی در امر سیاست بیش از آنچه لا‌زم بود می‌اندیشید و احتیاط می‌کرد.

روحش شاد.

منبع: http://www.roozna.com/Negaresh_site/FullStory/?Id=47374