موضوع فردریک کبیر و آسیابان مجاور قصر سان سوسی(sans souci) پوتسدام یکی از مظاهر و مشخصات عدالت در اروپا است.
نزدیک پوتسدام که مقر صلح عمومی جهان در جنگ اخیر واقع شد و سابقه تاریخی را تکرار نمود پارک معروفی است بنام «قصر سان سوسی» که هر سال گروهی از مردم بدیدن آن میروند. آن قصر را فردریک کبیر ساخته و پس از اتمام آن مشاهده نمود آسیای کهنه جنب قصر از زیبائی آن کاسته و آنرا بد منظره نموده ،آسیابان را نزد خود طلبیده و به او گفت ...
آسیای تو اسباب زحمت و خرابی قصر من شده و میخواهم آنرا از تو بخرم میزان قیمت آن چیست؟
آسیابان به امپراطور گفت آنرا نمی فروشم زیرا یادگار اجداد ما میباشد و برای ما مقدس است و به هیچ قیمت آنرا از کف نخواهم داد.
امپراطور از این پاسخ مکدّر شد و او را تهدید نمود که از تصرف تو خارج خواهم ساخت.
آسیابان در قبال تهدید پادشاه اظهار نمود: تا درب محاکم برلن باز است و قضات حافظ حقوق من و امثال من میباشند از تهدیدهای اعلیحضرت باکی نداشته و از میدان در نخواهم رفت و به آن ترتیب اثر نخواهم داد .
راجع به آسیای سان سوسی تاریخچه ایست که در تمام کتب مسطور است و آن اینست که بازماندگان آسیابان از نظر عسرت و پریشانی به بازماندگان فردریک کبیر مراجعه کرده و تقاضای فروش آنرا برای ضمیمه نمودن به قصر سلطنتی نمودند.
شاه در قبال این تقاضا چنین پاسخ داد که ذیلا نگاشته میشود:
«همسایه عزیزم: نامه شما را که متضمن تقاضای فروش آسیای کهنه اجدادی بود ملاحظه نمودیم چون این آسیا با آن سوابق تاریخی دیگر بشما تعلق ندارد و متعلق به تاریخ است از خرید آن معذوریم نظر باینکه از نظر اخلاق و نوع دوستی هر همسایه ای باید به همسایه خود کمک نماید یک فقره حواله به مبلغ ده هزار فلورن برای شما میفرستم که وجه آن را از خزانه گرفته و نیازمندیهای خود را تهیه و تامین نمائید.»
منبع: قسمتی از مقاله «وظیفه اخلاقی قضات در امور دادرسی و اجرای عدالت»، محمود سرشار